سایر رزینها
پلی ایمیدها
صنعت هوافضا پس از جنگ جهانی دوم رشد سریعی داشت و موجب افزایش تقاضا برای کامپوزیتهای مهندسی در تکنولوژیهای جدید شد. فلزات مرسوم و کامپوزیتهای معمول در آن زمان نمیتوانستند نیازهای فنی جدید را تامین نمایند. آنها به مواد جدیدی احتیاج داشتند که سبک باشند، پایداری حرارتی و اکسیداسیونی خوبی داشته باشند و خواص مکانیکی خوبی داشته باشند. تا آن زمان پلیمرهای جدیدی با خواص عالی حرارتی معرفی شده بودند ولی تنها عدهای از آنها موفقیت تجاری داشتند. علت این امر مشکلات فنی ساخت و قیمت بالای آنها بود.
اولین دسته پلی ایمیدهای تجاری اوایل سالهای دهه ۶۰معرفی شد.تداوم موفقیت این پلیمرها حاصل از فراوانی و ارزانی مواد اولیه آنها و امکان ساخت و طراحی پلیمرهایی با خواص مورد نظر از آنها بود.
پلی ایمیدها از گروهی از مونومرهای دی انیدریدی و دی آمینی تهیه میشوند و مشخصه آنها واحدهای تکراری ایمید در زنجیر مولکول است. این ساختار موجب پایداری حرارتی و اکسیداسیونی آنها میشود. پایداری بالای اکسیداسیون حرارتی توسط مونومرهای با ساختار حلقوی، قابل دستیابی است.پلی ایمیدها معمولا از طریق تبدیل یک اسید آمیک به یک ساختار ایمیدی شده با واکنش تراکمی، فرآیند میشوند و این امر فرایند آنها را مشکل میکند. استفاده از آنها به عنوان ترکیبات قالبگیری دشوار است. برای ساخت سازههای کامپوزیتی، فشار بسیار بالا و کنترل دقیق فرآیند پس- پخت برای خروج محصولات جانبی حاصل از پلیمریزاسیون تراکمی ضروری است.
اگرچه پلی ایمیدها به عنوان رزینهای گرما سخت دستهبندی میشوند (به دلیل شرایط خاص فرآیند و دمای ذوب بالای آنها) ، یک دسته از پلی ایمیدها در گروه مواد گرمانرم قرار میگیرند. پلی ایمیدهای گرمانرم با روشهای مشابه سایر گرمانرمها، شکل داده میشوند، به دلیل آنکه پلی ایمیدهای ترموپلاستیک شبکه نمیشوند، میتوان آنها را در حلالهای منتخب حل کرد.
Peek
کامپوزیتهایpeek گرماسخت تقویتشده با الیاف معمول، استحکام و سختی بالایی از خود نشان میدهند ولی رفتار شکنندهای دارند.این رزینها امکان جذب مقادیر بالای انرژی را بدون تخریب و صدمه و کاهش استحکام ندارند. حتی ضربههای با سرعت پایین میتواند کاهش شدیدی در استحکام فشاری این مواد ایجاد نماید. اخیرا کامپوزیتهای با ماتریس گرمانرم توسعه یافتهاند. شناخته شدهترین آنها کامپوزیتهای الیاف کربن و رزین پلی اتر اتر کتون(peek) میباشد.
Peek یک پلیمر حلقوی است وTG آن ۱۴۳درجه سانتیگراد و نقطه ذوب آن ۳۳۴درجه سانتیگراد میباشد. یک پلیمر نیمه کریستالی است و در شرایط عادی فرآیند به حداکثر درجه کریستالینیتی ۵۰ % میرسد. با این وجود معمولا میزان کریستالینیتی محصول پایین است و به حدود ۳۰ % میرسد. در دمای اتاق و سرعت پایین کرنش، Peekقادر به تغییر شکل پلاستیک و رسیدن به کرنش شکست تا ۱۰۰%میباشد. کامپوزیتهای بر پایهPeek با فرآیند قالبگیری فشاری ساخته میشوند. پیش آغشتهPeek در چهار چوب قالب به صورت توده قرار میگیرد و تحت فشار در دمای ۳۸۰درجه سانتیگراد قالبگیری میشود. سایر روشها مانند قالبگیری اتوکلاو، فشاری و شکلدهی دیافراگمی نیز قابل استفاده است. محصولات حاصل کیفیت بسیار خوبی دارند و دارای حداقل حباب و سطح بسیار خوب نهایی میباشند.
رزینهای طبیعی
به دلیل نگرانیهای زیست محیطی، و امکان پایان ذخایر نفتی ساخت کامپوزیتهای با پایه رزینهای طبیعی از منابع قابل تجدید، اهمیت یافته است. کم کردن وابستگی صنایع کامپوزیتهای پلیمری به نفت، با کاربری رزینهای طبیعی امکانپذیر است.
دانشمندان علاقه زیادی به تحقیق و توسعه پلیمرهای حاصل از منابع قابل تجدید کشاورزی به جای هیدروکربنها دارند. آنها تلاشهایی برای استفادههای روغن سویا (soybean) برای تولید کامپوزیتهای زیست تخریبپذیر، ارزان و سبک، انجام دادهاند. اخیرا روشهایی برای ایجاد سایتهای فعال روی مولکولها و امکان ایجاد شبکه متراکم ابداع شده است. افزودن گروههای عاملی مختلف به مولکول میتواند شکل واکنشهای شیمیایی را تغییر دهد. خواص رزینهای بر پایه روغن سویا میتواند توسط دستکاریهای ژنتیکی در حال انجام توسط شرکتهایی مانندDUPONT وMONSANTO تغییر یابد.
رزین مورد استفاده در مصالحFRP
رزین یا ماتریس به کار رفته در ساختFRP به صورت یک محیط چسباننده برای نگهداری الیاف در کنار هم عمل میکند. بنابراین رزین با مقاومت پایینی که دارد، نقش چندان مهمی در خواص مکانیکی کامپوزیتها ساخته شده بر عهده ندارد. علاوه بر نگهداری الیاف در کنار هم، رزین موجود در مصالحFRP به عنوان عامل محافظت الیاف در برابر عوامل محیطی و همچنین عامل توزیع تنش روی وجه ورقهFRP نیز محسوب میشود. چسب به کار رفته در مصالحFRP میتواند یک ترکیب ترموست یا ترموپلاستیک باشد. چسبهای ترموست در مقابل درجه حرارت سخت هستند و با افزایش حرارت روان نمیشوند،در حالی که رزینهای ترموپلاستیک در مقابل حرارت، ذوب و در اثر سرد شدن مجدد سخت میشوند.
برای ساخت مصالحFRP بیشتر از ترموستها استفاده میگردد. پلیمرهای ترموست پس از سختشدن دیگر نمیتوانند توسط گرما به حالت خمیری بازگردند. مهمترین ماتریسهای پلیمری گرماسخت (thermoset) عبارتند از رزین پلی استر، رزین ونیل استر و رزینهای اپوکسی و از انواع ترموپلاستیکها میتوان به نایلون اشاره کرد. در مجموع نقش ماتریسهای پلیمری در کامپوزیتFRP را میتوان به صورت زیر لیست کرد.
-
انتقال تنش بین الیاف تقویتکنندهFRP
-
احاطه کردن و نگه داشتن ساختار الیافFRP
-
محافظت الیافFRP از آسیبهای محیطی
-
ممانعت از کمانش احتمالی فیبر الیافFRP موقع اعمال بارهای فشاری
-
خواص پلیمری ماتریس در برش های داخلی صفحه کامپوزیتFRP موثر است.
-
ماتریس پلیمری یک عامل نگهدارنده جانبی در مقابل خمشدگی الیافFRPتحت بار فشاری میباشند.
خواص مکانیکی کامپوزیتFRP به دو عامل حرارت و سرعت اعمال بار بستگی دارد. مدول ارتجاعی اف آر پیها در دماهای بالاتر ازTG دمای نرم شدن پلیمر، کاهش قابل ملاحظهای پیدا میکند و به ۲۰ درصد مقاومت خود میرسد. در صورتی که اثر سرعت اعمال بار برعکس اثر دما میباشد، یعنی با افزایش سرعت اعمال بار، پلیمر جامد رفتار شکنندهتر از خود نشان میدهد. در کارهای ساختمانی به خاطر TG بالاتر، کمتر از ترموستها استفاده میشود.
پرکنندهها یا فیلر (Filler) را میتوان برای کاهش قیمت رزین و کنترل جمعشدگی یا شرینکیج (Shrinkage) ، بهبود خواص مکانیکی و دادن خاصیت مقاومسازی در مقابل حریق و آتشسوزی بـه ترموستها و ترموپلاستیکها اضافه نمود. در کاربردهای ساختمانی و مقاومسازی پرکنندهها طوری انتخاب میشوند که انتقال تنش را بهبود دهند و همچنین از مقدار ترکها در مناطقی که با الیاف تقویت نشدهاند، بکاهند. معمولا بسته به مورد از کربنات کلسیم، پودر تالک و الیاف شیشه خرد شده به عنوان فیلر در صنعت کامپوزیت استفاده میشود.
رزینهای پلیمری عملکردی مشابه چسب دارند و جهت اتصال الیاف و ورقهایFRP به بتن مورد استفاده قرار میگیرند.بایستی توجه داشت که اتصال ضعیفFRPها به بتن ممکن است جداشدگی بین بتن وFRP را موجب شود. استفاده از چسبهای اپوکسی، شکلپذیری و مقاومت برشی تیرها را بالا میبرد و این چسبها بهاندازهای قوی هستند که باعث جلوگیری از جداشدگی ورقهای FRP از مصالح بتنی میگردند. مشخصات این چسبها میتوانند توسط آزمایشهای مناسب مشخص گردد.
طیف گستردهای از رزینهای پلیمری شامل اندودها، خمیرها، پرکنندهها، بتونهها و چسبها در سیستمهای FRP استفاده میشوند. از جمله متداولترین رزینها میتوان به اپوکسیها، وینیل استرها و پلی استرها اشاره کرد که در گستره وسیعی از شرایط محیطی به کار میروند. در تولید رزین خواص زیر مورد توجه قرار میگیرند.
-
سازگاری و چسبندگی به سطح بتنی
-
سازگاری و چسبندگی به سیستم FRP
-
مقاومت در برابر عوامل محیطی نظیر رطوبت، شوری آب، دمای بالا و محیطهای شیمیایی در مجاورت بتن نمایان
-
قابلیت پرکنندگی
-
کارایی
-
مدت زمان ماندگاری مواد اختلاط شده متناسب با شرایط اجرایی
-
سازگاری و چسبندگی با الیاف مسلح کننده
-
ایجاد خصوصیات مکانیکی مناسب برای کامپوزیت FRP
شرکت فنی و مهندسی مارین سازه مفتخر است آمادگی خود را به منظور ارائه خدمات فنی و مهندسی ( طرح و اجرا ) در زمینههای مختلف مهندسی به شرح زیر در شهرهای تهران، کرج، هشتگرد، قزوین، سمنان، قم، قشم، کیش و سایر نقاط کشور اعلام نماید.
1. طراحی، تولید، نصب و راهاندازی انواع اسکلههای شناور بتنی در کاربریهای متنوع و چند منظوره
2. بهسازی لرزهای و مقاومساز انواع سازهها و ساختمانها ( طرح و اجرا )
3. طراحی و اجرای کلیه نقشههای معماری و سازه
4. طراحی و اجرای سازههای خاص