کٌرگیری چیست ؟
کرگیری چیست و چه کاربردی دارد؟ برای آشنایی بیشتر با این واژه مطالعه مطلب زیر خالی از لطف نخواهد بود. کرگیری در واقع همان سوراخکاری با دریل مغزهگیر بتن (Core Drilling Machines)، جهت ایجاد سوراخ استوانه ای در بتن در هر قطر و ضخامت براي عبور كابلهاي برق، لولههاي آب و گاز، تأسيسات ساختماني، نمونهگیری و ... ميباشد. كرگيري جهت ايجاد سوراخهاي دايرهاي در بتن مسلح، پيشساخته، آسفالت، آجر، بلوك سيماني، مصالح ساختماني نیز استفاده ميگردد. همچنين ميتوان در مناطق و مكانهايي كه جهت استفاده از تجهيزات ديگر برش بتن در دسترس نميباشند، با استفاده از ايجاد كرهاي پيوسته، اشكال مد نظر را ايجاد نمود. اين امكان نیز وجود دارد كه در كف خيابان، پيادهرو، ديوارها، سقف، كف ساختمانها و حتي بر روي سطوح لغزنده عمليات سوراخكاري انجام گیرد.
هدف اصلی از سنجش مقاومت نمونههای بتنی، تخمین مقاومت بتن در سازه حقیقی میباشد. در حقیقت امکان تعیین دقیق مقاومت بتن در سازه، بستگی به تراکم و عملآوری صحیح و کاربردی آن دارد. مادامی که مقاومت نمونههای آزمایش فشاری کمتر از حداقل مقدار تعیین شده در مشخصات فنی کار باشد، در این شرایط یا بتن سازه ضعیف است و یا نمونههای آزمایشی واقعا معرف بتن در سازه نمیباشند. برای بررسی قسمتهای مشکوک سازه میتوان آزمایش مغزهگیری ( core) انجام داد. معمولا مقاومت مغزهها کمتر از مقاومت استوانههای استاندارد است. این امر تا حدی در نتیجه عملیات حفاری و تا حدی به دلیل عمل آوردن مغزهها در کارگاه میباشد. صدمه دیدن مغزهها در بتنهای با مقاومت بیشتر، زیادتر است. پیشنهاد Malhotraآن است که برای بتنهای با مقاومت 40 مگاپاسکال کاهش در مقاومت میتواند تا 15 درصد برسد. انجمن بتن انگلستان یک افت 5 تا 7 درصد را منطقی دانسته است.
از مهمترین آزمایشهای تعیین مقاومت بتن درجا میتوان به مغزهگیری و آزمایش مقاومت فشاری مغزه اشاره کرد. برای انجام مغزهگیری نیاز به تجهیزات خاص آن است. یکی از تجهیزات خاص این آزمایش، دستگاهی با نام تجاری Core-DD-160E Hiltiمیباشد که از سه قسمت اصلی پایه، سرمته، الکترو موتور تشکیل شده است. پایه آن توانایی نصب روی هر سطح صافی را دارد و به وسیله یک رول بولت، دستگاه محکم در محل نصب میگرددتا از جابه جایی دستگاه در هنگام مغزهگیری جلوگیری نموده و مغزهایی سالم به دست آید. همچنین سر متههای آن که به صورت استوانه خالی میباشند، طولی حدود 60 سانتیمتر و قطری 1 تا 6 اینچ دارند. به علت الماسه بودن سر مته، مغزهگیری از بتن بسیار سخت به همراه فولاد امکانپذیر میباشد.
دستگاهی که آزمایش به وسیله آن صورت میگیرد، با سرعت زیاد میچرخاند و برای خنک کردن آنها حین کار از آب استفاده میشود. میزان آب مورد نیاز بستگی به نوع دستگاه متفاوت بوده و متوسط سه لیتر در ثانیه میباشد. درصورتیکه بتن سخت شده دارای خلل و فرج باشد، مته به خوبی عمل حفاری را انجام نداده و نمونه کامل به دست نمیآید. پس از نمونهبرداری، دو سطح به صورت مناسب برش داده شده، صاف شده ، پس از وزن کردن و اندازهگیری، ابعاد استوانهای استاندارد و مغزهها، نمونهها کلاهکگذاری میشوند. نمونههای استوانهای فقط از یک طرف کپینگ میشوند ولی مغزهها از دو انتها کلاهکگذاری شده و طبق استاندارد ACIضخامت لایه کپینگ باید در کمترین مقدار ممکن باشد (درحدود 2 میلیمتر) ولی متاسفانه به علت وجود مقدار زیادی ناخالصی ماسه در پودر کپینگ، این ضخامت گاهی به پنج میلیمتر میرسد که ممکن است در نتایج آزمایشها تاثیرگذار باشد. نمونهها پس از خشک شدن در هوای آزاد مطابق تمهیدات ASTM C42-90شکسته میشوند.
جهت مغزهگیری:
آنگونه که آزمایشها نشان میدهند، مقاومت نمونههایی که به طور عمودی مته میشوند (در امتداد لایههای بتنریزی) به علت آثار لایهای، بیشتر از مقاومت مغزههایی است که به طور افقی مته میشوند. اطلاعات منتشر شده در این مورد متفاوت است، اما متوسط اختلاف ( حدود 8 درصد ) در اکثر موارد اعلام شده است. علی رغم اینکه نمونههای استوانهای استاندارد به صورت عمودی آزمایش میشوند، نمونههای مکعبی عموما در صفحهای عمود بر جهت بتنریزی تحت آزمایش قرار میگیرند، بدین ترتیب تطابق بیشتری با مغزههایی دارند که به صورت افقی مته شدهاند.
کلاهکگذاری:
مقاومت به دستآمده کمی بیشتر از خود مغزه خواهد بود. به طور کلی انتظار میرود که کلاهک دارای خصوصیاتی از قبیل صاف و هموار بودن، عمود بر محور مغزه بر سطح کلاهکها و ضخامت کم باشند. هرچند کلاهک از نظر عملی چندان اهمیتی ندارد (جنس کلاهک نمونهها میتواند از مصالح سیلیس و گوگرد باشد) .
آرماتورها:
نتایج تحقیقات منتشر شده حاکی از آن است که کاهش مقاومت اندازهگیری شده ناشی از وجود آرماتورها، کمتر از 10 درصد است، اما تغییرات اندازهگیری، موقعیت و پیوستگی با بتن عملا به حساب آوردن نقش آرماتورها را بسیار مشکل میسازد، به همین علت بهتر است در صورت امکان از حضور آنها در مغزه جلوگیری نمود. چنانچه هنگام اندازهگیری، مقاومت مغزه آرماتور نیز حضور داشته باشد، لازم است تصحیحات لازم برای رسیدن به مقاومت واقعی بتن صورت پذیرد. توصیه شده است که برای یک مغزه با یک آرماتور عمود بر محور آن ضریب تصحیح زیر برای اندازهگیری مقاومت مغزه اعمال شود.
چنانچه فاصله بین دو آرماتور کمتر از قطر آرماتور بزرگتر باشد، کافی است آرماتوری درنظر گرفته شود که مقدار(r Φ*h) بیشتری دارد.
که در آن:
Φ r–قطر آرماتور
cΦ–قطر مغزه
h–فاصله محور آرماتور تا نزدیکترین انتهای مغزه
L- طول مغزه
میباشد. برای چند آرماتور به طریق مشابه میتوان از رابطه زیر استفاده کرد:
مقاومت اندازهگیری شده =مقاومت تصحیح شده
تبدیل واحدها:
جهت تبدل واحدها از صفحه 147 آییننامه بتن ایران ( بخش اول –نشر سال 1377) استفاده میشود.
کمیت |
SI |
تبدیل |
متریک |
طول |
m |
10² |
cm |
سطح |
m² |
10^4 |
cm² |
نیرو |
N |
0.102 |
Kg |
بارگسترده |
KN/ m
KN / m² |
102 |
Kg / m
Kg / m² |
تنش یا مقاومت |
N / mm² |
10.2 |
Kg / cm² |
لنگر |
KN. m |
102 |
Kg. m |
ضریب تبدیل نمونه مغزهایی به نمونه استوانهایی استاندارد:
نظر براینکه نمونههای مغزهایی به قطر 10 سانتیمتر برش داده میشود، برای ارزیابی نتیجه بایستی نمونه مغزهایی به نمونه استوانهایی استاندارد تبدیل شود، درصفحه 228 آییننامه بتن ایران ( بخش اول –نشر 1377 ) این ضریب تبدیل به شرح زیر میباشد.
استوانه a*2a |
100*200 |
150*300 |
200*400 |
Φ1 |
1/02 |
1/00 |
0/97 |
تعیین سن بتن:
جهت تبدیل سن بتن زمان نمونهبرداری مغزهایی به سن استاندارد 28 یا 42 روزه از دو فرمول زیر میتوان استفاده کرد.
الف –انجمن ACI( شماره 209 )
t- سن بتن برحسب روز
F cm)(28,42–مقاومت اصلاح شده بتن در 28 یا 42 روزه
توجه : درصورتیکه زمان کمتر از 28 روزه باشد، ضریب افزاینده و بیشتر از 28 روزه، ضریب کاهنده خواهد بود.
ب –انجمن بتن اروپا
- مقاومت متوسط در سن tروز
S–ضریبی که به نوع سیمان بستگی دارد و به شرح زیر میباشد:
S = 0/20سیمان زود گیر
S = 0/25سیمان معمولی
S = 0/30سیمان تیپ پنج
S = 0/38سیمان دیر گیر
t 1–یک روز فرض میشود.
تاثیر نسبت ارتفاع به قطر مغزه:
مغزههایی که نسبت ارتفاع به قطر آنها کمتر از یک باشد، نتایج نا مطمئنی ارائه میدهند و در بخش چهارم آییننامه 1970 –1881 BSحداقل مقدار 0/95 توصیه شده است. این محدودیت باید مد نظر قرار گیرد ولیکن در عمل ممکن است طول مغزه توسط ضخامت بتن کنترل گردد. ارتفاع استاندارد نمونه به اندازه دو برابر قطر آن میباشد. استانداردهای ASTMC42-77و بخش چهارم BS . 1881: 1970ضرایب تصحیح لازم را بشرح زیر ارائه داده است.
نسبتهای ارتفاع به قطر |
ASTM C 42-77 |
BS .1881: 1970 |
2/00 |
1/00 |
1/00 |
1/75 |
0/95 |
0/98 |
1/50 |
0/96 |
0/96 |
1/25 |
0/93 |
0/94 |
1/00 |
0/87 |
0/92 |
نمونهبرداری مغزهای از بتن حجیم:
در بتنریزی حجیم که بتن در چندین لایه ریخته شده است و ضخامت بتنریزی بین 30 تا 50 سانتیمتر است و تشخیص محل دقت بتن کم مقاومت مشکل خواهد بود، بهتر است با توجه به نوع سازه و رعایت مشخصات فنی طرح، ابتدا سطح سازه یا محل مورد نظر به صورت شطرنجی در ابعاد 20 تا 40 سانتیمتری مشخص و سپس با استفاده از چکش اشمیت نسبت به شناسایی مناطق آسیبپذیر اقدام نمود و پس از آن آزمایش نمونهبرداری مغزهای صورت گیرد.
شرکت فنی و مهندسی مارین سازه مفتخر است آمادگی خود را به منظور ارائه خدمات فنی و مهندسی ( طرح و اجرا ) در زمینههای مختلف مهندسی به شرح زیر در شهرهای تهران، کرج، هشتگرد، قزوین، سمنان، قم، قشم، کیش و سایر نقاط کشور اعلام نماید.
1.طراحی، تولید، نصب و راهاندازی انواع اسکلههای شناور بتنی در کاربریهای متنوع و چند منظوره
2.بهسازی لرزهای و مقاومساز انواع سازهها و ساختمانها ( طرح و اجرا )
3.طراحی و اجرای کلیه نقشههای معماری و سازه
4.طراحی و اجرای سازههای خاص