اصطلاحات کاربردی تاسیسات الکتریکی
تاسیسات الکتریکی: مجموعه‌اي است از تجهیزات الکتریکی به‌هم پیوسته براي انجام هدف یا اهداف معین
که داراي مشخصه‌هاي هماهنگ و مرتبط باشند.
مدار (مدار الکتریکی در تاسیسات): مجموعه‌اي از تجهیزات الکتریکی در یک تاسیسات است که از منبع
واحدي تغذیه نموده و به کمک وسایل حفاظتی واحدي در برابر اضافه جریان‌ها حفاظت شده باشند.
بدنه هادي: بدنه‌هاي هادي (فلزي) و اجزاي دیگر تجهیزات الکتریکی که هادي می‌باشند و می‌توان آن‌ها را
لمس نمود و به طور عادي برقرار نیستند اما در حالت وجود اتصالی ممکن است برقرار شوند.
الکترود زمین: یک قطعه یا قسمت هادي یا گروهی متشکل از قطعات هادي که در تماس بسیار نزدیکی با زمین بوده و با آن اتصال الکتریکی برقرار می‌کند. خصوصیات اتصال زمین باید از طرفی با خواسته‌هاي حفاظتی سیستم و از طرف دیگر با مقررات ایمنی در برابر برق گرفتگی در اثر تماس با بدنه‌هاي هادي مطابقت کند.
انواع الکترود زمین:
1- میله‌هاي فولادي مخصوص با روکش مس با حداقل 16 میلی‌متر قطر
2- لوله‌هاي گالوانیزه ( لوله آب ) به صورت کوبیده شده یا دفن شده قائم حداقل 1 اینچ
3- تسمه فولادي گالوانیزه گرم با حداقل 100 میلی‌متر مربع سطح مقطع و 3میلی‌متر ضخامت
4- صفحه مسی دفن شده در زمین (چاه) به ابعاد حداقل 50*50 سانتی‌متر و با  2میلی‌متر ضخامت
5- هادي مسی (تسمه با سطح مقطع حداقل 50 میلی‌متر مربع و با  2میلی‌متر ضخامت
6- هادي چند مفتولی 35 میلی‌متر مربع با حداقل قطر هر مفتول 1.8 میلی‌متر
7- الکترودهاي جاسازي شده در پی‌ها به حداقل ضخامت فولاد 3میلی‌متر
8- میله‌هاي فولادي در بتن مسلح (میلگردها)
حداقل عمق الکترودهاي زمین: عمق دفن باید طوري باشد که خشک شدن یا یخ زدگی زمین تاثیري درمقاومت آن نداشته باشد.عمق الکترودها نباید از مقادیر زیر کمتر باشد:
*الکترودهاي کوبیده شده یا دفن شده به صورت قائم: 2متر
*لبه بالایی الکترود صفحه‌اي از سطح زمین: 1.5متر
*الکترودهاي افقی تسمه‌اي یا هادي مسی: 0.7 متر
توجه : عمق الکترودها باید از سطح زمین بکر اندازه‌گیري شود.
نکته: در شرایطی که امکان انتقال ولتاژ قشار قوي به تجهیزات فشار ضعیف وجود دارد لازم است از دو الکترود زمین استفاده شود. در این صورت فاصله دو الکترود از یکدیگر در نزدیک‌ترین نقطه نباید از 20 متر کمتر باشد و در مورد الکترودهاي قائم این فاصله نباید از 20 متر یا دو برابر عمق الکترودها نزدیک‌تر باشد.
جریان نشت در یک تاسیسات: جریانی است که بین مداري که از نظر الکتریکی آسیب ندیده است و زمین یا بدنه‌هاي هادي بیگانه برقرار شود.
کلید جداکننده: یک وسیله مکانیکی قطع و وصل است که در حالت قطع، فاصله جدایی لازم را طبق مشخصات تعیین شده به وجود می‌آورد.
کلید قطع بار: یک وسیله مکانیکی قطع و وصل است که قادر به وصل، عبور و قطع جریان برق مدار درشرایط عادي می‌باشد. شرایط عادي ممکن است شامل وضعیتی با اضافه بارهاي مشخص باشد و همین‌طور براي زمانی مشخص جریان‌هایی را در شرایط غیر عادي مدار مانند اتصال کوتاه تحمل کند.
فیوز: وسیله‌اي است که از طریق ذوب یک یا چند المان خود که به نحوي مخصوص طراحی وتناسب یافته‌اندبا قطع جریان اگر شدت آن از مقداري تعیین شده به مدت کافی بیشتر شود مداري را که در آن قرار گرفته است باز می‌کند. براي حفاظت سیم‌ها وکابل‌هاي انشعابی معمولی که موتورهاي برقی را تغذیه نمی‌کنند و در لحظه شروع جریان‌هاي زیادي براي مدت قابل ملاحظه‌اي از مدار نمی‌گیرند، از فیوزها با اندازه مناسب و ضریب ذوب کم استفاده می‌شود. براي این کار فیوز استانداردي که اندازه اسمی آن برابر جریان مجاز سیم یا کابل است یا کمی با آن اختلاف دارد انتخاب می‌گردد. چنین فیوزي هم در صورتبار اضافی و هم در صورت بروز اتصال کوتاه ذوب شده، مدار را قطع می‌کند و با جدا نمودن قسمت معیوب بقیه مدار یا شبکه را مصون نگه می‌دارد.
کنتور و تابلو توزیع:در غالب کشورها، فیوز سر خط ورودي توسط شرکت برق نصب و مهر می‌شود و مصرف‌کننده حق دست
زدن به آن را ندارد. پس از این فیوز، کنتور قرار دارد که میزان مصرف انرژي الکتریکی را بر حسب کیلو وات ساعت اندازه‌گیري می‌کند.
نظر به اینکه بارهاي بزرگ‌تر برقی در خانه‌هاي مسکونی در آشپزخانه و زیرزمین متمرکز هستند، کابل ورودي را در نزدیکی این مراکز به خانه وارد می‌کنیم وکنتور و متعلقات آن و تابلو توزیع نیز در چنین محلی نصب می‌شود به طوري که خواندن کنتور توسط مامور اداره برق و دسترسی به تابلو توزیع به سهولت میسر باشد.
مشخصه‌هاي منبع یا منابع تغذیه انواع جریان: متناوب و مستقیم
نوع وتعداد هادي‌ها:
براي جریان متناوب: هادي یا هادي‌هاي فاز، هادي خنثی، هادي حفاظتی
براي جریان مستقیم: هادي‌هاي معادل هادي‌هاي ذکر شده در بالا
اجراي تاسیسات برقی
1.براي نصب تاسیسات الکتریکی باید استادکاران کار آزموده را به کار گرفت و از لوازم وتجهیزات مناسب استفاده کرد.
2.در خلال عملیات نصب نباید در مشخصه‌هاي تجهیزات الکتریکی خللی وارد آید.
3.هادي حفاظتی و خنثی باید با استفاده از رنگ‌آمیزي یا به نحوي دیگر در محل ترمینال‌ها قابل تشخیص باشند. این هادي‌ها باید در تمام طول کابل‌ها و بندهاي قابل انعطاف با استفاده از رنگ‌آمیزي قابل تشخیص باشند.
4.اتصالات بین هادي‌ها یا هادي‌ها و تجهیزات الکتریکی باید به نحوي انجام شود که دوام و ایمنی آن‌ها تضمین شده باشد.
5.کلیه تجهیزات الکتریکی باید به نحوي نصب شوند که در شرایط پیش‌بینی شده به سیستم خنک کننده آن‌ها خللی وارد نیاید.
6.کلیه انواع تجهیزات الکتریکی که احتمال دارد دماي زیاد یا قوس الکتریکی ایجادکننده باید به نحوي مستقر یا حفاظت شوند که خطر ایجاد آتش‌سوزي در موارد قابل اشتعال از آن‌ها رفع شده باشد.
مقررات و استاندارد هاي اجراي تاسیسات:
-   کابل‌ها:
1.نصب کابل‌ها بر روي دیوار یا سقف باید با استفاده از بست‌هاي مخصوص این‌کار که از مواد عایق ساخته شده‌اند و دو عدد پیچ دارند انجام شود. فاصله کابل‌ها از یکدیگر باید حداقل دو برابر قطر کابل باشد. فاصله کابل از دیوار باید حداقل 2سانتی‌متر باشد.
2.کابل‌هاي دفن شده در خاك باید از انواع مجاز براي این‌کار باشند و عمق دفن کابل‌هاي فشار ضعیف 0.7 تا 0.3 متر و براي کابل‌هاي فشار متوسط 0.3 متر بیشتر از کابل‌هاي فشار ضعیف باشد.
3.جابه‌جا کردن، باز کردن، کشیدن یا نصب کابل در هواي آزاد نباید در دماي کمتر از 3+ درجه سانتیگراد انجام شود.
علائم ومشخصه هاي انواع کابل ها:
در استاندارد آلمانی که در ایران معمول شده است ساختمان کابل‌ها با حروف الفبا مشخص می‌شود. در این روش حرف اول جنس هادي را مشخص می‌کند.
 
1.  Nعلامت مس و NAعلامت آلومینیوم است. حرف دوم عایق سیم‌ها را مشخص می‌کند. Yعلامت لاستیک است و در صورتی که حرفی وجود نداشته باشد عایق کاغذي مورد نظر است. قسمت بعد مشخص‌کننده نوع غلاف است.Yغلاف پلاستیکی،Kغلاف سربی، KLغلاف آلومینیومی است.قسمت بعد مشخص‌کننده نوع زره است.
2.  Bمشخص‌کننده سیم‌هاي فولادي، GBمعین‌کننده سیم فولاد گالوانیزه است. بالاخره در قسمت آخرجنس روپوش خارجی را مشخص می‌کند و در آن  Aمعین‌کننده الیاف گیاهی می‌باشد. در زیر علائم چند کابل ولتاژ ضعیف که در برق‌رسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد آمده است.
·  کابل با هادي مس   NYY 
·  کابل با هادي آلومینیوم، عایق و غلاف پلاستیک NAYY 
·  کابل با هادي مس، عایق و غلاف لاستیک NGG 
·  کابل با هادي آلومینیوم، عایق و غلاف لاستیکNAGG 
·  کابل با هادي مس،عایق پلاستیک، غلاف سرب و زره فولادی NYKB
·  کابل با هادي مس، عایق و غلاف پلاستیک وزره فولاد گالوانیزه NYYGB
·  کابل با هادي مس، عایق کاغذ، غلاف سرب، زره فولاد و روپوش خارجی الیاف گیاهی  NKBA
-   سیم‌کشی:
1. کلیه سیم‌کشی‌هاي داخلی ساختمان‌ها اعم از روکار و توکار باید در داخل لوله‌هاي مخصوص سیم‌کشی یا مجاري مخصوص این کار انجام شود و براي اجراي انشعابات خم‌ها، زانوها، سه یا چهار راهه‌ها و غیره باید از وسایل و متعلقات استاندارد ومخصوص هر لوله یا مجزا استفاده شود.
2.  جعبه‌هاي زیر کلید و پریز باید با نوع لوله‌کشی و کلید و پریزهاي مورد استفاده همگونی داشته باشد. در مورد ساختمان‌هاي مسکونی از لوله‌هاي پلاستیک خرطومی استفاده می‌شود.
3.  مدارهایی که در زیر کف‌ها قرار می‌گیرند باید فقط با لوله‌هاي پلاستیکی اجرا شود.
4.  تغییر نوع لوله ( براي مثال فولادي به پلاستیکی) بدون تعبیه نوعی جعبه در محل تغییر ممنوع است.
5.  سیم‌هاي کشیده شده در لوله‌ها یا مجاري باید از هر نظر سالم و بدون هیچ‌گونه شکستگی و پیچیدگی باشد و بین دو جعبه تقسیم یا در محل‌هاي دسترسی به سر سیم‌ها باید به صورت یکپارچه باشد.
6.  اتصالات و انشعابات باید با استفاده از ترمینال‌هاي پیچی انجام شود. پیچیدن سیم‌ها به دور هم براي ایجاد اتصال الکتریکی و عایق‌بندي محل اتصال با نوار چسب الکتریکی ممنوع است.
7.  انجام سیم‌کشی‌هاي نوع روکار با استفاده از سیم‌هاي چندلا و بست‌هاي میخی یا میخ معمولی ممنوع است.
8.  از سیم‌ها وکابل‌هاي مخصوص زیرگچی فقط در مواردي می‌توان استفاده کرد که طول انشعابات از محل سیم‌کشی ثابت تا محل مصرف‌کننده (مانند چراغ ) بیش از 1.5 متر نباشد. در سایر موارد استفاده از این نوع سیم‌کشی در تاسیسات الکتریکی ممنوع خواهد بود.
-   کلیدها:
1.  کلیدها باید براي استفاده در سیستم‌هاي جریان متناوب و از نوع قطع و وصل سریع بدون دخالت نحوه و سرعت عمل دست مناسب باشد.
2.  کلیدهاي کنترل مدارها (ازجمله چراغ‌ها) باید هادي فاز را قطع و وصل کنند. قطع و وصل هادي خنثی براي کنترل مدار ممنوع است.
-   پریزها:
1)  کلیه پریزها اعم از یک فاز یا سه فاز باید براي وصل هادي حفاظتی یک اتصال اضافی داشته باشند.
2)  در پریزهاي داراي دو اتصال اضافی، یک اتصال مخصوص هادي حفاظتی و اتصال حفاظتی دوم مخصوص هادي خنثی است.
3)  استفاده از آداپتورهاي پریز (افزایش‌دهنده‌ها یا رابط‌هایی که محل اتصال یک پریز نصب ثابت را به دو یا سه انشعاب اتصال‌پذیر تبدیل می‌کنند) یا سر پیچ‌هاي داراي محل اتصال پریز اکیدا ممنوع است.
4)  هر مدار پریز نباید بیش از 12 پریز مربوط به مصارف عمومی را تغذیه کند.
5)  در یک اتاق یا فضاي مشخص، کلیه پریزها باید فقط از یک مدار معین تغذیه کنند، مگر اینکه فاصله مستقیم دو پریز نصب شده به دو مدار مختلف 5متر یا بیشتر باشد.
6)  ارتفاع پریزهاي نصب شده روي دیوار از کف تمام شده نباید کمتر از 0.3 متر باشد.
7)  استفاده از پریزهاي چند خانه مجاز است و در این صورت به هر پریز یا خانه فقط یک دو شاخه می‌توان وصل کرد.
8)  در همه اتاق‌ها و فضاهاي مسکونی (به جز آشپزخانه و دستشویی و حمام و نظایر آن) پریزها باید در نقاطی تعبیه شوند که فاصله هیچ‌یک از نقاط خط پیرامون کف از تصویر پریزها بر روي خط پیرامون از 1.5متر بیشتر نباشد.
9)  در محدوده‌اي که از کف حمام تا ارتفاع 2.25 متر و در جهت افقی از لبه وان یا زیر دوشی 0.6 متر امتداد دارد نباید هیچ‌گونه کلید یا پریز یا هر وسیله برقی دیگر نصب شده باشد.
یادآوري:کلیدهایی که جزو وسایل نصب ثابت‌اند از این قاعده مستثنا هستند.
10) چراغ‌هاي نصب شده در محدوده دوش در حمام باید داراي درجه حفاظت 44IP یا بیشتر باشند.
انواع مدارها در آپارتمان‌ها و منازل مسکونی: 
همه واحدهاي مسکونی بدون در نظر گرفتن سطح زیربناي آن‌ها، باید حداقل دو مدار نهایی مستقل به شرح زیر داشته باشند:
الف) یک مدار مختصر روشنایی
ب) یک مدار مختص پریزها
توجه:دو مدار یاد شده از این نظر لازم‌اند که در صورت بروز اختلال در یکی از مدارها، مدار دیگر تا رفع خرابی روشنایی واحد مسکونی را تامین کند تا از پیش آمدن هرگونه خطر احتمالی ناشی از تاریکی جلوگیري شود.
استاندارد شدت روشنایی داخلی:
شدت روشنایی مورد نیاز بر حسب لوکس (لومن بر متر مربع) باید تا آنجا که ممکن است معادل مقدیر پیشنهادي انتخاب شود. اگر اوضاع فنی و اقتصادي ایجاب می‌کند، می‌توان شدت روشنایی را بیش از مقادیر پیشنهادي انتخاب کرد ولی این مقدار هیچ‌گاه نباید از مقدار حداقل کمتر باشد.
 
 
 

شرکت فنی و مهندسی مارین سازه مفتخر است آمادگی خود را به منظور ارائه خدمات فنی و مهندسی ( طرح و اجرا ) در زمینه‌های مختلف مهندسی به شرح زیر در شهرهای تهران، کرج، هشتگرد، قزوین، سمنان، قم، قشم، کیش و سایر نقاط کشور اعلام نماید.
1.   طراحی، تولید، نصب و راه‌اندازی انواع اسکله‌های شناور بتنی در کاربری‌های متنوع و چند منظوره
2.   بهسازی لرزه‌ای و مقاوم‌ساز انواع سازه‌ها و ساختمان‌ها ( طرح و اجرا ) 
3.   طراحی و اجرای کلیه نقشه‌های معماری و سازه
4.   طراحی و اجرای سازه‌های خاص