هرآنچه از انواع سقف می‌خواهید بدانید

بدون شک ساختمان‌ و ساختمان‌سازی یکی از بخش‌های مهم صنعت است که به صورت پويا و با سرعت روزافزون در حال توسعه است. سقف یکی از اجزای مهم سازه‌های سرپوشیده محسوب می‌شود. به سطح بالایی یک اتاق و یا یک سازه سقف گویند. کارایی سقف برای ساختمان‌های یک طبقه محافظت از نور آفتاب، باران، برودت و برف و در ساختمان‌های چند طبقه علاوه بر این موارد، برای جداسازی طبقات از یکدیگر می‌باشد. ارتفاع سقف تا کف در مناطق سردسیر معمولا کم است به علت اینکه فضا سریع‌تر و راحت‌تر گرم شود و در مناطق گرمسیر به دلیل جریان داشتن هوا عموماً ارتفاع سقف بیشتر می‌باشد.

امروزه به جهت سبک‌سازی سازه‌ها سقف‌های متنوعی تولید شده است که سبک‌ترین نوع آن سقف کاذب کششی نام دارد. سبکی سقف‌های کششی باعث می‌شود که این سقف‌ها تا ۶۴ متر مربع بدون ساپورت و از وسط قابل اجرا باشد و تنها از اطراف با زیرسازی از پیش انجام شده نصب گردد. سقف‌های کاذب (معلق) کششی یا کشسان از محصولات ویژه و خاص در صنعت سقف‌های کاذب ساختمان و طراحی و زیباسازی نمای داخلی می‌باشند.

تکنولوژی جدید و مدرن سقف‌های کشسانی ( کششی ) در قرن گذشته و ابتدا از سوئد آغاز و سپس در اروپای غربی توسعه یافت. اولين سقف كششي در سال ۱۹۶۹ ساخته شد و اولين شركت اروپايي كه فعاليت خود را در زمينه سقف‌هاي كششي آغاز كرد شركت باريسول BARRISOL است و به همين جهت امروزه اين سقف‌ها به نام سقف‌هاي باريسولBARRISOL شناخته مي‌شوند. شركت باريسول BARRISOL فعاليت خود را در زمينه سقف‌هاي كششي از سال  ۱۹۷۵آغاز كرده است.

انواع سقف

• طاق ضربی
• تیرچه و بلوک
• دال بتنی
• کامپوزیت
• کامپوزیت کرومیت
• تیرچه و بلوک کرومیت
• متال دک (عرشه فولادی)
• سقفL.C.P
• یوبوت
• سقف کوبیاکس
• سقف روفیکس

 
حال به معرفی انواع سقف‌های سازه‌ای می‌پردازیم:

انواع سقف‌های سازه‌ای

1.سقف طاق ضربی : 
علی رغم منسوخ شدن این نوع سقف‌ها، اما به دلیل اینکه هنوز ساختمان‌های زیادی وجود دارند که سقف‌های طاق ضربی دارند، مهندسین و سایر افراد شاغل در صنعت ساختمان می‌بایست با این نوع سقف آشنایی داشته باشند و نقاط ضعف و قوت آن‌را بشناسند. سقف طاق ضربی با حداقل هزینه و به سهولت قابل اجراست، اما به‌دلیل وزن بالا و عملکرد بسیار ضعیف در هنگام زلزله، سقف قابل اعتمادی نیست.
2.سقف تیرچه-بلوک: 
این نوع سقف، یکی از رایج‌ترین انواع سقف محسوب می‌شود. اجزای تشکیل‌دهنده سقف تیرچه-بلوک شامل تیرچه، بلوک پرکننده و بتن و آرماتورحرارتی و آرماتور تقویتی برش ( اوتکا ) می‌باشد. در این میان دو جزء اول یعنی تیرچه و بلوک پرکننده اجزای منحصر به فرد این نوع سقف هستند. هم تیرچه و هم بلوک پرکننده انواع متنوعی دارند که به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

انواع تیرچه:

الف ) تیرچه پاشنه بتنی
ب) تیرچه فلزی با جان باز ( کرمیت )
ج) تیرچه پیش‌تنیده ( اشپنیت )
 

انواع بلوک پرکننده:

الف ) بلوک پلی استایرن
ب) بلوک سفالی
ج) بلوک سیمانی
 
البته امکان حذف بلوک پرکننده و استفاده از قالب وجود دارد. به این صورت که شکلی شبیه به بلوک پرکننده ایجاد نماییم و پس از گیرش بتن، قالب را برداریم. در واقع با این روش فضایی را که در حالت عادی توسط بلوک پرکننده اشغال می‌شود، به‌صورت خالی در اختیار خواهیم داشت و می‌توان برای عبور تاسیسات از آن استفاده کنیم.
3.سقف کامپوزیت:
سقف کامپوزیت صرفا در اسکلت فلزی قابل اجراست. اجزای تشکیل‌دهنده آن عبارتند از تیرهای فرعی (پروفیل لانه زنبوری)، برش‌گیر، بتن و آرماتور حرارتی. از آن‌جایی که برای اجرای سقف کامپوزیت نیازی به شمع‌بندی نیست این امکان وجود دارد که چند سقف را به‌صورت همزمان بتن‌ریزی نمود. ضمنا تخته‌ها یا ورق‌های قالب‌بندی را نباید به هیچ وجه زودتر از زمان موعد باز کرد.
4.سقف عرشه فولادی:
این نوع سقف در سال‌های اخیر رواج زیادی درساختمان‌سازی پیداکرده است. دلیل اصلی این استقبال خوب سازندگان و پیمانکاران ساختمانی، سرعت بالای اجرای آن است. اجزای تشکیل‌دهنده سقف عرشه فولادی عبارتند از تیرهای فرعی، ورق گالوانیزه ذوزنقه‌ای، گل میخ، بتن و آرماتور حرارتی. البته برخی از مهندسین طراح یک آرماتورخمشی در پایین مقطع بتنی سقف (داخل کنگره ورق عرشه فولادی) تعبیه می‌کنند. در واقع مهندس طراح در این حالت از نقش ورق عرشه فولادی به‌عنوان المان کششی مقطع صرف نظر می‌کند و ورق عرشه فولادی را صرفا به‌عنوان قالب در نظر می‌گیرد. یکی دیگر از دلایل رواج سقف عرشه فولادی ایمنی قابل قبول آن در حین اجراست، چرا که پس از پخش کردن و اتصال ورق‌ها به سازه (به‌وسیله دستگاه میخکوب) یک عرشه فولادی گسترده ایجاد می‌شود که سطحی ایمن را در اختیار اکیپ اجرایی قرار می‌دهد و آن‌ها می‌توانند با اطمینان خاطر و ایمنی بالا به ادامه عملیات اجرایی سقف بپردازند.
5.سقف دال بتنی:
این نوع سقف به‌دلیل وزن بالای آن و سرعت اجرای پایین و همچنین هزینه بیشتری که دارد کمتر مورد استفاده قرارمی‌گیرد. اما با این وجود برخی از مهندسین طراح، اعتقاد بیشتری به سقف دال دارند و در طراحی‌های خود از این نوع سقف بهره می‌گیرند. در برخی سازه‌ها که از اهمیت بالایی برخوردارند، مانند ساختمان‌های واقع در نیروگاه‌ها یا مراکز صنعتی بزرگ از سیستم سقف دال بتنی استفاده می‌شود. اجزای تشکیل دهنده این سقف آرماتور و بتن است. آنچه که در مورد سقف دال بتنی لازم به ذکر است این است که دال اصولا به دو دسته دال یک طرفه و دو طرفه تقسیم می‌شود و تفاوت این دو نوع دال در مقدار و جهت قرارگیری آرماتورهای آن‌هاست. عاملی که سبب تمایز دال یک طرفه از دال دو طرفه می‌شود، نسبت اندازه طول به عرض آن است. بدین ترتیب که هرگاه نسبت طول به عرض دال از عدد ۲کمتر باشد این دال یک طرفه و درغیر این صورت دو طرفه درنظر گرفته شده وبرهمین اساس طراحی می‌شوند. دال یک طرفه فقط در جهت طولی و دال دو طرفه درهر دو جهت نیاز به آرماتور خمشی دارد. دال‌ها در اسکلت بتنی به‌صورت درجا اجرا می‌شوند. بدین ترتیب که با قالب‌بندی کل سطح سقف یک عرشه موقت ایجاد می‌کنند و سپس آرماتوربندی کرده و بتن‌ریزی می‌کنند. قالب‌ها می‌بایست تا گیرش حداقل بتن در جای خود باقی بمانند و به هیچ وجه نباید زودتر از موعد باز شوند. در اسکلت‌های فلزی نیز دال‌ها به‌صورت پیش‌ساخته استفاده می‌شوند. بدین صورت که با اندازه‌گیری دقیق تیر ریزی موجود، دال‌های نواری را طبق همین اندازه‌ها در کارخانه ساخته و سپس به محل پروژه حمل و در تراز مورد نظر نصب می‌کنند. این دال‌های پیش‌ساخته یا به صورت پیش‌تنیده و یا به‌صورت عادی ساخته می‌شوند.
6.سقف تیر-دال:
این سقف مشابه سقف کامپوزیت است با این تفاوت که تیرهای فرعی آن بتنی هستند. سقف تیر و دال در اسکلت بتنی به‌صورت درجا و در اسکلت فلزی به‌صورت پیش‌ساخته اجرا می‌شود. به سقف تیرو دال پیش‌ساخته در اصطلاح ” دبل تی ” گفته می‌شود چون مقطع آن شبیه به دو حرف انگلیسی T در کنار هم است.
 
7.سقف کوبیاکس: 
این نوع سقف که به تازگی در صنعت ساختمان ایران وارد شده است از لحاظ سازه‌ای شبیه به دال دو طرفه است که البته تفاوت‌هایی با آن دارد. در ضخامت دال گوی‌های توخالی سبکی را به‌صورت منظم قرار می‌دهند تا در واقع از مصرف بتن برای پرکردن آن قسمت جلوگیری کنند. این گوی‌های تو خالی سبک عملی مشابه بلوک‌های پرکننده (فوم) در سقف تیرچه بلوک انجام می‌دهند، یعنی از پر شدن بتن در فضایی که نیازی نیست جلوگیری می‌کنند. شکل ظاهری این گوی‌ها شبیه به یک توپ فوتبال کم باد است که با دست از بالا و پایین آن‌ را فشار داده باشید. این گوی‌ها در فضای بین شبکه آرماتور بالا و پایین قرار می‌گیرند. برای اینکه گوی‌ها با نظم و ترتیب مشخص و به‌صورت ردیفی در کنار یکدیگر قرار بگیرند آن‌ها را در یک قفس فلزی که به‌صورت خرپایی ساخته می‌شود قرار می‌دهند و سپس بین شبکه آرماتور بالا و پایین جای می‌دهند. جنس این گوی‌ها پلی اتلین بازیافتی یا پلی پروتیین می‌باشد. سقف کوبیاکس به دلیل هزینه بالا و وقت‌گیر بودن تاکنون نتوانسته محبوبیت کافی در بین سقف‌های سازه‌ای در صنعت ساختمان ایران پیدا کند.
8.سقف روفیکس:
این سقف در واقع همان سقف کامپوزیت است که به‌جای تخته یا ورق (که به‌عنوان قالب استفاده می‌شوند) از یک صفحه فلزی مشبک با نام روفیکس به‌عنوان قالب ماندگار استفاده می‌شود. جنس روفیکس ورق گالوانیزه به ضخامت 0.7 تا ۰٫۸میلی‌متر است. این ویژگی مشبک بودن روفیکس موجب می‌شود بتن تازه به خوبی با آن درگیر شود و به‌دلیل ترکیب بتن و فلز مقاومت به‌دست آمده برای تحمل بارهای وارده به سقف قابل توجه خواهد بود. فاصله تیرهای فرعی حداکثر ۸۰سانتی‌متر می‌تواند باشد چرا که بیشتر از آن باعث شکم دادن روفیکس در هنگام بتن‌ریزی خواهد شد. دو نکته بسیار مهم که باید در مورد بتن‌ریزی سقف روفیکس مدنظر قرارداد این است که اولا نسبت آب به سیمان بتن به هیچ وجه نباید بالا باشد یا به عبارت دیگر بتن نباید شل باشد، ثانیا از تجمع بتن در یک نقطه جدا خودداری نمود زیرا ممکن است در اثر بار زیاد، روفیکس شکم داده و یا پاره شود. اجزای تشکیل دهنده این نوع سقف شامل روفیکس، آرماتور و بتن می‌باشد. ساده بودن روش اجرا و سرعت بالای کار از مزایای این سقف است اما از آنجا که روفیکس یک قالب ماندگار است جزء مصالح مصرفی سقف به حساب امده و در نتیجه هزینه آن را کمی بالا می‌برد.
9.سقف پیش‌تنیده:
این نوع سقف جدیدترین سقفی است که وارد صنعت ساختمان ایران شده است. در سقف پیش‌تنیده با استفاده از کابل و چگونگی قرارگیری آن در دال بتنی سقف، یک نیروی فشاری اولیه قبل از بهره‌برداری از سازه در ناحیه کششی دال بتنی ایجاد می‌کنند تا پس از بهره‌برداری از سازه این ناحیه کششی دچار ترک‌خوردگی نشود و در نتیجه از حداکثر ظرفیت باربری بتن استفاده شود و به تبع آن ابعاد و اندازه‌ها کاهش یابد، برای مثال آویز تیرها حذف شود. از این توضیحات می‌توان استنباط کرد که روش پیش‌تنیدگی مورد استفاده برای این سقف روش پس‌کشیدگی است. یکی از مزایای اصلی استفاده از سقف پیش‌تنیده این است که این امکان را فراهم می آورد که سازه با تعداد ستون کمتری نسبت به سایر سقف‌ها اجرا شود. این موضوع در بحث معماری ساختمان و همچنین تامین پارکینگ بسیار تاثیرگذار است. همین مزیت باعث می‌شود تا برخی از سازندگان ساختمان با وجود هزینه بالای اجرای سقف پیش‌تنیده باز هم از این سیستم سقف استفاده کنند. اجزای این سقف منوط به داشتن ابزار و ادوات و دانش فنی لازم است به سادگی امکان‌پذیر نیست.

شرکت فنی و مهندسی مارین سازه مفتخر است آمادگی خود را به منظور ارائه خدمات فنی و مهندسی ( طرح و اجرا ) در زمینه‌های مختلف مهندسی به شرح زیر در شهرهای تهران، کرج، هشتگرد، قزوین، سمنان، قم، قشم، کیش و سایر نقاط کشور اعلام نماید.
1.   طراحی، تولید، نصب و راه‌اندازی انواع اسکله‌های شناور بتنی در کاربری‌های متنوع و چند منظوره
2.   بهسازی لرزه‌ای و مقاوم‌ساز انواع سازه‌ها و ساختمان‌ها ( طرح و اجرا ) 
3.   طراحی و اجرای کلیه نقشه‌های معماری و سازه
4.   طراحی و اجرای سازه‌های خاص