مارین سازه ، عملیات نقشه برداری

زمينه هاي فعاليت:

·         سيستم اطلاعات مكاني.
·         شناخت، نيازسنجي، طراحي، نصب و توسعه سيستمهايGIS و بانك هاي اطلاعات مكاني.
·         رقومي سازي نقشه ها و ساير اطلاعات مكاني.
·         طراحي زيرساخت هاي اطلاعات مكاني.
·         طراحي و اجراء پايگاه اطلاعات.
·         اجرای سيستم هاي اطلاعات زميني و سيستم هاي مديريت پايگاه داده.
·         سنجش از دور و فتوگرامتري.
·         تهيه نقشههاي موضوعي و كاربري اراضي با استفاده از تصاوير ماهوارهاي و عكسهاي هوايي.
·         تهيه مدل رقومي زميني.
·         تهيه نقشه هاي شيب، جهت شيب، طبقات ارتفاعي و ... از روي مدل رقومي.
·         ثبت هندسي تصاوير ماهواره اي با استفاده ازGIS.
·         نقشه برداري زميني و تهيه نقشه هاي رقومي و پلانيمتري.

مراحل عملیات نفشه برداری

الف. عملیات صحرایی: شامل اندازه گیری به منظور تهیه نقشه، پلان یا پیاده کردن خطوط پروژه‌های فنی و ساختمانی است. اندازه گیری‌ها شامل اندازه گیری فاصله‌های افقی و قائم زوایای افقی و قائم است. اندازه گیری‌ها به کمک لوازم و وسایل روبرو انجام می‌شود: وسایل اندازه گیری طول مانند متر و فاصله یاب، وسایل اندازه گیری زاویه به وسیله قطب نما و تئودولیت، وسایل اندازه گیری فاصله قائم یا اختلاف ارتفاع مانند شاخص و ترازیاب. نتیجه اندازه گیری‌ها در دفترهای مخصوصی به نام دفتر برداشت ثبت می‌شود.

ب. عملیات دفتری: شامل این مراحل است: محاسبات، شامل تفسیر نتایج عددی اندازه گیری‌ها است، برای آسان کردن محاسبات از وسایلی مانند جدول، نمودار، خط کش محاسبه و کامپیوتر استفاده می‌شود. ترسیم نقشه = برای ارائه نتایج کار اندازه گیری، عملیات ترسیم با استفاده از غلائم قراردادی انجام می‌شود..

توضیحاتی در موردنقشه‌برداری

1.            تعریف نقشه برداری
2.           تقسیم بندی عملیات نقشه برداری
3.           عملیات مسطحاتی"پلانی متری
4.           دلایل ایجاد شبکه نقشه برداری"کانوا
5.           عملیات آلتی متری
6.           روشهای نشان دادن ارتفاعات در نقشه
7.           منابع

تعریف نقشه برداری

به طور کلی منظور از عملیات نقشه برداری نشان دادن عوارض طبیعی ویا مصنوعی یک منطقه بر روی یک صفحه که انرا نقشه می‌گویند می‌باشد.
توجه بایدداشت که در تهیه نفشه کرویت زمین درنظر گرفته می‌شود.

تقسیم بندی عملیات نقشه برداری

عملیات نقشه برداری عموماً به دو دسته بزرگ تقسیم می‌شود:

·         الف:عملیات مربوط به نشان دادن چگونگی مسطحات یک منطقه یا پلانی متری.
·         ب:عملیات مربوط به نشان دادن وضع ارتفاعی یک منطقه (آلتی متری)

عملیات مسطحاتی"پلانی متری

در این مورد بایستی مشخصات مسطحاتی منطقه مانند نمایش مسیر یک خیابان یا یک رودخانه، تقاطع راهها، موقعیت ساختمانها وغیره بر روی صفحه (نقشه) معلوم گردد. به عنوان مثال اگر مسیری مانند(d)شکل زیر داشته باشیم وناظری روی نقطه Aقرار گرفته باشد، کافیست که برای رسم این مسیر، فواصل AKوAMو... وهمچنین زاویه آنها را نسبت به یک امتداد مشخصی مانند شمال نقطهAو یا یک نقطه محلی و قراردادی در امتدادی از قبل تعریف شده که برداشت ما را می‌تواند راحتتر کند را داشته باشیم.

با توجه به مقیاس مورد درخواست و مقادیر اندازه‌گیری شده، وضعیت مسیر را می‌توان روی صفحه مشخص نمود. بایستی توجه داشت که برای نقشه برداری یک منطقه لازم است موقعیت نقاط مشاهده در دست باشدواین موقعیت‌ها توسط"کانوای نقشه برداری"(شبکه نقشه برداری) که متکی به نقاط ژئودزی است، حاصل می‌گردد. پس معلوم می‌گردد برای نقشه برداری یک منطقه، بوجود آوردن نقاط کانوا ضروری است.

دلایل ایجاد شبکه نقشه برداری"کانوا

·  اگر از مناطق مختلف بخواهیم نقشه تهیه کنیم و سپس نقشه را بهم اتصال دهیم درصورتیکه کانوای آنها متکی به نقاط ژئودزی نباشند نقشه‌ها پوشش کامل نخواهند داشت.
·  وقتی در نقشه برداری از مبداء دور می‌شویم مقدار خطاهای اندازه‌گیری وترسیم با هم جمع شده خطای بزرگی را که قابل اغماض نیست ایجاد می‌کند ازاین رو عملیات نقشه برداری بایستی با اتکا به شبکه انجام گیرد وبهتر است که شبکه نیز متکی به نقاط ژئودزی باشد.

عملیات آلتی متری

چنانکه بیان شد در مورد پلانی متری ابهامی وجود ندارد چون با توجه به بحث فوق به هر نقطه یک(x,y)=((طول وعرض جغرا فیایی))تعلق می‌گیردکه با انتخاب یک سیستم مختصات، قابل انتقال به روی کاغذ می‌باشد، امادرمورد نشان دادن ارتفاعات(X,Y,Z)، راه‌های مختلفی پیشنهاد شده است. برای دستیابی به ارتفاع نقاط کانوا در نقشه برداری نیاز به انجام عملیات ترازیابی مستقیم می‌باشد هر چند که برای دستیابی به ارتفاع نقاط می‌توان از انواع روشهایی چون ترازیابی مثلثاتی (با توتال استیشن)، ترازیابی با استفاده از GPS(با معرفی دیتوم نسبتاً دقیق) و... استفاده کرد ولی همچنان بهترین و دقیق ترین روش همان روش ترازیابی مستقیم با استفاده از یک دستگاه دوربین
ترازیاب (نیوو) و میر (شاخص) می‌باشد.

روش های نشان دادن ارتفاعات در نقشه

نقشه برجسته:

ارتفاعات بااشل قراردادی بطور برجسته نشان داده می‌شوندالبته این نقشه از نظر بیننده معمولی گویا است ولی برای انجام کارهای فنی و دقیق مورد استفاده نمی‌باشد.

  سایه بندی:

در طریقه سایه بندی بیک سطح برجسته تحت زاویه مشخصی نور تابانده می‌شودومتناسب با بلندی، سایه بوجود می‌آید و آنرا با اشل قراردادی به روی نقشه منتقل می‌نمایند این طریقه نیز از نظر بیننده معمولی گویا ولی برای استفاده فنی و دقیق توام با اشکال می‌باشد.

·  سطوح تراز:

رایج‌ترین طریقه نشان دادن ارتفاعات است. یعنی یک سطح برجسته را با صفحات موازی سطح تراز (که آنها را صفحات متساوی البعدمیگویند) قطع نموده وتصویر افقی مقاطع را رسم می‌نمایند.